Robert Tomanek, wiceminister w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii
Jedną z istotnych miar sukcesu gospodarczego państwa jest skala i zasięg wymiany handlowej. Poziom eksportu, ma nie tylko pozytywny wpływ na dynamikę PKB, ale także stanowi kluczowy parametr świadczący o umiędzynarodowieniu gospodarki. Cieszy nas fakt, że w przypadku Polski w ostatnich latach mogliśmy obserwować szybsze tempo wzrostu eksportu niż samego PKB.
Swego rodzaju papierkiem lakmusowym sprawdzającym kondycję polskiej gospodarki, był i nadal pozostaje okres pandemii. Warto podkreślić, że mimo trudnych warunków, polski eksport radzi sobie relatywnie dobrze. Świadczyć o tym może chociażby spadek eksportu towarowego (liczonego w euro) jedynie o 1,4% – i to w momencie, kiedy to najwięksi unijni eksporterzy, tacy jak np. Niemcy, Holandia czy Francja, odnotowali spadki rzędu 10 czy też 17%. My natomiast zauważamy dalszy wzrost zamówień w przemyśle i pozostajemy optymistami w tym zakresie.
Tak dobre wyniki polskiej gospodarki to wypadkowa kilku czynników, m.in. dużej elastyczności firm, umiejętności szybkiego reagowania na sytuacje kryzysowe, mniejszych spadków wolumenu eksportu na rynki największych partnerów handlowych, ale i wsparcia administracji publicznej. O sile polskiego eksportu, jak również stabilności polskiej gospodarki w czasach pandemii, świadczyć może również wzrost eksportu w przypadku konkretnych branż. Mowa tutaj chociażby o biotechnologii i farmacji, modzie polskiej w tym, w szczególności odzieży, a także o kosmetykach, branży IT/ICT, towarach rolno-spożywczych czy też branży jachtowej. Co ciekawe, nawet w motoryzacji – branży, która w skali globalnej odnotowała największe spadki – po 11 miesiącach 2020 r. odnotowaliśmy większy niż w poprzednim roku, eksport baterii samochodowych czy też silników.
Mając na względzie powyższe należy podkreślić, że Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii we współpracy chociażby z Polską Agencją Inwestycji i Handlu, ustawicznie podejmuje działania na rzecz wsparcia i promocji polskiej gospodarki poza granicami kraju. Strategią konsekwentnie realizowaną przez Ministerstwo jest wsparcie branż, które posiadają wspomniany na początku potencjał eksportowy i wizerunkowy, w oparciu o który budowana jest Marka Polskiej Gospodarki. Wśród nich znalazły się branże odnotowujące największe sukcesy w zakresie eksportu. Dla każdej z nich został stworzony kilkuletni branżowy program promocji, który dzięki zaangażowaniu wykonawców i partnerów m.in. takich jak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Polska Organizacja Turystyczna czy Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, realnie przyczynił się do osiągnięcia zakładanych celów.
W ramach każdego programu prowadzone są działania promujące branże w ujęciu holistycznym, maksymalnie kompleksowym. Polegają one m.in. na organizacji narodowych stoisk informacyjnych na największych i najbardziej prestiżowych targach, jak również organizacji misji wyjazdowych przedsiębiorców czy też misji przyjazdowych typu Study Tour dla zagranicznych dziennikarzy i kontrahentów. Swego rodzaju dopełnieniem działań w tej przestrzeni jest prowadzenie kampanii promocyjnych w mediach branżowych, a w szczególności przy wykorzystaniu mediów społecznościowych. Ostatnie ze wskazanych działań w czasie pandemii, jeszcze bardziej zyskało na znaczeniu. W odpowiedzi na zmiany rynkowe, Ministerstwo zdecydowało się na organizację działań promocyjnych w formule wirtualnej.
Te działania, finansowane z środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, kierowane są do polskich firm z sektora MŚP, które zdecydowanie dominują w krajobrazie polskiej przedsiębiorczości. Nasze działania ukierunkowane są na to, aby coraz więcej małych i średnich firm podejmowało ekspansję zagraniczną i żeby stawała się ona istotnym czynnikiem ich wzrostu. Nie trzeba być potentatem, dużym przedsiębiorcą, aby odnosić sukcesy na rynkach zagranicznych. Proszę rozejrzeć się po bliskich nam i dobrze spenetrowanych rynkach krajów UE – przecież sukcesy święcą na nich tysiące polskich mikro i małych firm, często rodzinnych. Oczywiście ekspansja na rynki odległe, wiążąca się z zupełnie innym charakterem wyzwań, najczęściej także wyższymi kosztami, wymaga od przedsiębiorców dojrzałości w działalności zagranicznej, ale i tu możemy pochwalić się licznymi sukcesami.
Dodatkowym komponentem, jednoznacznie definiującym kierunki rozwoju w zakresie eksportu, jest rozwijanie narzędzi rozszerzających możliwości administracji w zakresie zarządzania polityką handlową, w oparciu o opracowane modele prognostyczne. Pozwoli to na zwiększenie efektywności podejmowanych działań w zakresie rozwoju polskiego eksportu. Takim narzędziem, nad którym obecnie pracujemy jest projekt Export Intelligence.
Szeroko pojęta promocja gospodarcza, która oznacza przede wszystkim wzmocnienie rozpoznawalności polskich produktów, jak również budowanie wizerunku Polski jako kraju atrakcyjnego gospodarczo, realizowana jest również poprzez udział w światowych wydarzeniach promocyjnych do których należą np. wystawy EXPO. Cykliczny udział w tego typu przedsięwzięciach daje możliwość zapewnienia szerokiej promocji Polski na arenie międzynarodowej, a także równoległej realizacji zadań z obszaru promocji wizerunkowej, turystycznej, gospodarczej i kulturalnej. Najbliższe, a zarazem najważniejsze tego typu wydarzenie – Światowa Wystawa EXPO w Dubaju, odbędzie się w dniach 1. 10. 2021 – 30. 03. 2022 r.
Nie możemy zapominać, że lepszy dostęp do rynków państw trzecich, a tym samym możliwość promocji polskich towarów i usług poza granicami, gwarantują także umowy handlowe. Każda z umów o wolnym handlu tworzy nowe szanse, ale i zagrożenia dla naszych przedsiębiorstw, dlatego proces monitorowania negocjacji handlowych i implementacji warunków porozumień jest szczególnie istotny. Ważne pozostaje zatem prawidłowe zidentyfikowanie potrzeb przedsiębiorców i potencjału eksportowego sektorów gospodarki, jak i szerzenie wiedzy o dostępnych instrumentach, wśród przedsiębiorców zainteresowanych ekspansją na rynki państw trzecich.
Realizacja przedstawionych działań możliwa będzie dzięki realnej współpracy międzysektorowej, zaangażowaniu wszystkich podmiotów działających na rzecz dyplomacji gospodarczej, a także wytworzonemu efektowi synergii. Bez wątpienia działania w tym obszarze pozostają jednym z celów strategicznych Ministerstwa.
Robert Tomanek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii
Doktor habilitowany (dyscyplina ekonomia i finanse), profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (rektor w kadencji 2016-2020, wcześniej prorektor w latach 2008-2016 i prodziekan 2005-2008). 24 stycznia 2020 powołany przez Prezydenta RP w skład Komisji Nadzoru Finansowego. W latach 2017-2019 zasiadał w Radzie Nadzorczej Węglokoks S.A. na stanowisku wiceprzewodniczącego Rady, a następnie przewodniczącego Komitetu Audytu. W okresie 04.07.2019-21.01.2020 w Radzie Nadzorczej JSW SA. W latach 2014-2016 pełnił obowiązki członka i wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Polskiego Radia Katowice S.A. W latach 1992-2004 zastępca dyrektora oraz doradca w Komunikacyjnym Związku Komunalnym GOP. Ukończył Akademię Ekonomiczną w Katowicach (1987), tam uzyskał stopnie doktora (1995) i doktora habilitowanego (2003). Absolwent programu Personal Leadership Academy w ICAN w Warszawie (2019).
Autor i współautor ponad 180 publikacji, w tym 12 monografii.