W 1977 r. energia wyprodukowana na całym świecie dzięki panelom słonecznym osiągnęła 500 kW. Dziś to już 713 970 MW. Takie przynajmniej dane Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (podaje International Renewable Energy Agency, IRENA). A liczba wyprodukowanej energii nadal będzie rosnąć. W Hiszpanii rozwój energetyki solarnej postępuje. Przyczynia się do tego nie tylko wyraźna polityczna wola przeprowadzenia transformacji energetycznej, ale też rozwój technologii. Ten ostatni pozwala znacząco obniżyć koszty produkcji i instalacji paneli słonecznych. Energia solarna staje się więc coraz bardziej dostępna dla każdego – zarówno dla hiszpańskich firm, jak i osób prywatnych. W 2020 r. w Hiszpanii sfinansowano instalację pozwalającą dostarczyć 2,9 GW mocy do sieci energetycznej tego kraju.
Czemu fotowoltaika tanieje
Naukowcy z Instytutu Technologii w Massachusetts, jednej z najbardziej renomowanych uczelni technicznych na świecie, postanowili wyjaśnić fenomen tak dużego obniżenia się ceny paneli słonecznych – aż o 97 proc. Badanie objęło lata 1980-2012.
Okazało się, że przyczyniło się do tego przede wszystkim wsparcie rządowe, polityka publiczna sprzyjająca tym technologiom oraz wzrost wydajności paneli. Mogą one obecnie wyprodukować znacznie więcej energii elektrycznej z tej samej ilości światła słonecznego niż te produkowane dawniej. To czynniki – jak to określają naukowcy – „niskiego poziomu”. Według badaczy wspomniane mechanizmy „odpowiadają za ponad 40 proc. spadku cen paneli słonecznych w ciągu ostatnich 40 lat”.
Istnieją też mechanizmy „wysokiego poziomu”, które są równie istotne. Sprawiły one m.in., że obecnie zmniejszyła się liczba wadliwych ogniw fotowoltaicznych. Zostały usprawnione też procesy produkcyjne, dzięki czemu do wytworzenia paneli wykorzystuje się mniejszą ilość materiału niż kiedyś. Nie bez znaczenia jest też wzrost podaży. Te wszystkie czynniki znacząco przyczyniły się do zmniejszenia kosztów produkcji, a co za tym idzie – do stopniowego obniżania cen produktów. Jak wyjaśnia jedna z autorek badania, Jessika Trancik, „możliwość dostrojenia wielu różnych zmiennych pozwala nam obserwować ciągły spadek kosztów i cen”.
Obserwując ostatnie 40 lat, widać, że znaczenie każdego z tych czynników zmieniało się w czasie. Początkowo to badania i rozwój odpowiadały najmocniej za obniżenie się cen. Wprowadziły bowiem wiele ulepszeń w panelach słonecznych i metodach produkcji. Obecnie jednak dużą rolę odgrywa efekt skali – fabryki są w stanie wypuszczać na rynek coraz więcej paneli. Naukowcy zastanawiają się obecnie, jakie czynniki będą w przyszłości odpowiadać za obniżanie cen. I jakie są realne ograniczenia dla rozwoju zakładów produkujących panele.
Pomogły pieniądze publiczne
To nie tylko praca inżynierów i badaczy czy dostępność i wydajność paneli powoduje, że coraz więcej osób może sobie pozwolić na instalację. Także polityka publiczna, która pobudziła wzrost rynku, jest odpowiedzialna za 60-proc. spadek cen. „Odegrała ważną rolę w obniżaniu kosztów” – twierdzi Jessika Trancik.
Sektorowi pomogła nie tylko standaryzacja przepisów, ale przede wszystkim wielość i różnorodność dotacji. Badania i rozwój były niemal w całości finansowane z pieniędzy publicznych. Do rozwoju technologii związanych z panelami solarnymi przyczynił się wyścig kosmiczny. W tym przypadku można mówić nawet o latach 50. XX wieku. Pierwsze (efektywne) krzemowe ogniwo fotowoltaiczne stworzono już 25 kwietnia 1954 r. Wyprodukowała je amerykańska firma Bell Labs. Pracowano wtedy nad nim, ponieważ planowano wykorzystać energię solarną do działań kosmicznych.
Wspólne działanie
Bardzo istotne znaczenie dla rozwoju technologii solarnych miała i ma współpraca sektora publicznego z prywatnym. Dotyczy to też inwestycji. Doświadczenie związane z rozwojem fotowoltaiki można i warto wykorzystać w przypadku innych technologii dotyczących energii odnawialnej.
Na podstawie: https://www.elconfidencial.com/medioambiente/energia/2021-05-15/paneles-solares-energia-fotovoltaica-baratos_3079720/
