Agendę merytoryczną spotkania otworzył reprezentujący resort sprawiedliwości Marcin Sławecki – Szef Gabinetu politycznego Ministra. Wskazał na zainteresowanie Ministerstwa propozycjami Rzecznika adresowanymi do MŚP, stąd współpraca w tym obszarze ma charakter ciągły. Dotyczy to również prac nad Kodeksem Dobrych Praktyk, gdzie w imieniu Ministra Sprawiedliwości zgłaszano szereg konkretnych propozycji i uwag.
Ministerstwo Sprawiedliwości jako organ administracji rządowej żywo zainteresowane jest zmianami dokonującymi się na rynku franczyzowym. Za szczególnie istotne resort uznaje właściwe ułożenie relacji na linii franczyzodawca – franczyzobiorcy. Rzecz w tym, aby strony bez względu na potencjał, optymalnie w wymiarze prawnym i gospodarczym realizowały swoje zadania. „Propozycje rzecznika w tym zakresie oceniamy jako interesujące i w przeważającej mierze je popieramy, jednocześnie traktując udział w pracach Zespołu, jako okazję do wsłuchania się w głos zainteresowanych środowisk”.
Kamil Rybikowski, Radca rzecznika MŚP wskazał, że decydujące znaczenie dla efektów obrad Zespołu będzie miało zaawansowanie prac nad propozycją ustawowego uregulowania kwestii franczyzy. Zwłaszcza w sytuacji, kiedy propozycje w ramach prac nad Kodeksem Dobrych Praktyk nie doprowadziły do konsensusu uczestników zespołu roboczego w odniesieniu do wszystkich rekomendacji.
Równolegle pojawiła się propozycja odrębnych rozwiązań określanych jako „Kodeks franczyzowy”, sygnowana przez część członków Zespołu. W odpowiedzi Marcin Sławecki potwierdził, że resort opracowując propozycje ustawowego uregulowania zagadnienia franczyzy, analizuje otoczenie prawne, z życzliwością przyjmując propozycje Rzecznika w tej sprawie.
Przyjęcie Kodeksu Dobrych Praktyk w opinii Ministerstwa Sprawiedliwości mogłoby zastąpić regulację ustawową. Zwłaszcza w sytuacji, gdyby zdołał zagwarantować równoprawne traktowanie stron, specyficznej relacji franczyzowej. Co do drugiej propozycji – nie był a ona konsultowana z agendami Ministra Sprawiedliwości, stąd brak wiedzy w tej materii nie pozwala na formułowanie ocen, a tym więcej oficjalnego stanowiska.
Z kolei Paweł Tracz, Przewodniczący Zespołu d.s. Franczyzy stwierdził, że nie może być mowy o dwóch alternatywnych propozycjach, jako że większość rekomendowanych rozwiązań opracowano w ramach Zespołu. Jak powiedziano na posiedzeniu, 99 proc. spraw udało się uzgodnić, a przedmiotem rozbieżności pozostaje jeszcze tylko jedna kwestia. W przypadku założeń Kodeksu Dobrych Praktyk osiągnięto konsensus, potwierdzony jednogłośnym wynikiem głosowania członków Zespołu.
Z punktu widzenia franczyzobiorców kwestią fundamentalną pozostaje zagwarantowanie ich ochrony – od zaraz – poprzez wyraźny zapis kodeksowy. W sprawie proponowanych okresów wypowiedzenia umowy nie osiągnięto uzgodnienia stanowiska względem propozycji Rzecznika MŚP, niemniej sprawa jest nadal procedowana.
Kompromis – o czym Przewodniczący Tracz mówił na poprzednim posiedzeniu – wymaga czasu. Jednocześnie zadeklarował gotowość zapoznania przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości z wynikami dwuletnich konsultacji i rozmów z franczyzobiorcami. Skoro do uzgodnienia pozostał jeden element, należy kontynuować wspólną pracę na rzecz osiągnięcia jednolitego rozwiązania.
Jeśli zespół, był zdolny do wypracowania optymalnych propozycji, to również za sprawą zdolności do kompromisu jego uczestników. Za ciągłością prac przemawiają również dynamiczne zmiany, które zachodzą na rynku franczyzowym.
Współpracujący ze Stowarzyszeniem Franczyzobiorców poseł Maciej Konieczny wskazał, że od początku akcentował pogląd, w myśl którego Kodeks Dobrych Praktyk w żadnej mierze nie powinien zastępować regulacji ustawowych, stąd z zadowoleniem przyjmuje obecność przedstawiciela resortu sprawiedliwości.
W obliczu braku finalnych uzgodnień pomiędzy samymi uczestnikami Zespołu oraz w relacji do stanowiska Rzecznika MŚP, przy daleko idącej nierównowadze pozycji franczyzodawców i franczyzobiorców, konieczność regulacji posiadającej walor mocy prawnej nabiera szczególnej wagi i aktualności. Bez tego uregulowanie rynku franczyzowego w drodze dobrowolnych umów wydaje się iluzoryczne. Nie ma znaczenia, gdzie finalnie powstanie projekt ustawowej regulacji – ważne, by skończyć z „wolną amerykanką” i nadużyciami względem słabszej strony, którą są franczyzobiorcy.
Magdalena Madzia ze Stowarzyszenia Ajentów i Franczyzobiorców w Bielsku-Białej podkreślała potrzebę artykułowania głosu franczyzobiorców, który powinien wybrzmieć, pomimo że w zespołach roboczych i grupach inicjatywnych zmierzających do uregulowania problemu franczyzy zwykle pozostają oni w mniejszości. „Niezmiennie wskazuję, że Kodeks Dobrych Praktyk, to swoista »wisienka na torcie«, coś, co podwyższa standard. Jego rolą jest jednak uzupełnienie, a nie zastępowanie rozwiązań ustawowych” – powiedziała Magdalena Madzia.
Dr. hab. prof. Uniwersytetu Opolskiego Rafał Opolski wskazał na szereg dysfunkcji franczyzy w Polsce i wpływ orzecznictwa na kształt zawieranych umów, które nie zastąpi jednak prawnych regulacji pomimo skatalogowania szeregu problemów.
Ograniczone ramy relacji nie pozwalają na enumeratywne przytoczenie wszystkich pojawiających się w trakcie spotkania głosów i opinii, niekiedy przeciwstawnych, niemniej w konkluzjach zawarto – tak postulat sfinalizowania prac nad samym Kodeksem Dobrych Praktyk (przy czym uzgodnienie stanowisk stron i wypracowanie kompromisu w porozumieniu z Rzecznikiem MŚP uznano za warunek konieczny) – jak i kontynuacji działań na rzecz złożenia projektu ustawy kompleksowo regulującej rynek franczyzy w Polsce. Dwudziestoletnie doświadczenia w funkcjonowaniu tego rynku nie pozostawiają wątpliwości co do konieczności stworzenia gwarancji prawnych o randze ustawy.
