fbpx

"Każdy rząd pozbawiony krytyki jest skazany na popełnianie błędów"

16.8 C
Warszawa
piątek, 29 marca, 2024

"Każdy rząd pozbawiony krytyki jest skazany na popełnianie błędów"

Odpowiednia dieta żołnierzy czynnikiem zwycięstwa armii

Czy krzyżowcy zwyciężali dzięki diecie keto? „The Times” informuje o nowych badaniach

Warto przeczytać

Badacze zidentyfikowali pozostałości jedzenia w ceramicznych naczyniach używanych przez krzyżowców w trakcie wyprawy do Jerozolimy w XII wieku. Okazało się, że podobne są one do dzisiejszej diety keto, dzięki czemu rycerze mogli otrzymać zastrzyk dodatkowej energii.

Grupa naukowców wyspecjalizowanych w analizowaniu białek obecnych na obiektach historycznych przeanalizowała resztki znajdujące się na naczyniach używanych w XII wieku pod Jerozolimą. Wykazano znaczące różnice pomiędzy dietą krzyżowców dowodzonych przez Ryszarda Lwie Serce a żołnierzami służącymi w armii sułtana Saladyna.

Izraelski naukowiec Gleb Zilberstein zdobył międzynarodowe uznanie, odkrywając wcześniej bakterie gruźlicy na powierzchni listu napisanego przez George’a Orwella, a także dowody na chorobę nerek w rękopisie sporządzonym przez Michaiła Bułhakowa, tym razem sięgnął do jeszcze dalszej przeszłości i przy użyciu folii octanowej wydobył informacje o diecie z kawałków ceramiki znalezionych w Arsuf, gdzie doszło do starcia pomiędzy dwiema armiami.

Zespół Zilbersteina wykrył innego rodzaju białka na ceramice szkliwionej, której używali krzyżowcy, a inne na ceramice i terakocie używanej przez armię Saladyna.

„Ekstrakcja resztek jedzenia potwierdziła, że dieta krzyżowców składała się głównie z mięsa wieprzowego i owczego (wraz z serem), z minimalną ilością węglowodanów (co dzisiaj byłoby określane jako dieta ketonowa), podczas gdy armia muzułmańska spożywała głównie węglowodany (pszenica, jęczmień), wraz z owocami i warzywami, z minimalnym poziomem mięsa owczego i sera” – czytamy w artykule zespołu Zilbersteina opublikowanym przez czasopismo naukowe „Heritage”.

Naukowcy zasugerowali, że oznacza to, iż „krzyżowcy byli szczuplejsi i bardziej wydolni niż muzułmanie”. Dodali również, że może to pomóc wyjaśnić, dlaczego niektóre relacje z bitwy pod Arsuf wspominają o dziesięciokrotnie wyższych stratach po stronie armii Saladyna.

„Spryt przywódców, wyposażenie żołnierzy i gotowość do walki to oczywiście główne składniki zwycięstwa, ale dieta też może grać ważną rolę i pomóc przechylić szalę na korzyść”, uznali badacze.

Historycy zajmujący się okresem wypraw krzyżowych przyjęli wyniki badań z zadowoleniem, choć nie uznali różnic w diecie za czynnik potencjalnie rozstrzygający o losach bitwy.

Warto pamiętać, że zachowane relacje ze starcia w Arsuf znacznie się od siebie różnią, niektóre mówią o walkach na dużą skalę, inne – jedynie o niewielkich potyczkach.

Suleiman Mourad, współautor książki „Muslim Sources of the Crusader Period” oraz profesor religii w Smith College w Massachusetts, przyznał, że nowe informacje pomagają w zrozumieniu świata krzyżowców, ale dodał: „Osobiście nie sądzę, by pomogły nam zrozumieć, dlaczego wygrywali bitwy”.

Mourad tłumaczy różnice w relacjach spod Arsuf tym, że odkąd krzyżowcy zdobyli port w Acre latem 1191 r., obie strony unikały długich bitew, preferując niewielkie potyczki, ponieważ duże starcie było jednocześnie dużym ryzykiem porażki decydującej o losach całej kampanii. „Strategią obu stron było nieangażowanie się w pełnowymiarową bitwę, która mogłaby je zniszczyć. W momencie, gdy armia krzyżowców wykonała szarżę na Saladyna, większość armii Saladyna podjęła ucieczkę i Saladyn musiał stać na swoim terenie, dopóki jego żołnierze nie wrócili. Żołnierze biegli około mili. Niektóre źródła podają, że nie doszło tam do żadnej bitwy” – wyjaśnia Mourad.

„Informacja o diecie jest ważna, ponieważ o tym aspekcie wiemy bardzo mało. Pokazuje, jakie zapasy przywieźli i od czego musieli być zależni lokalnie. To przybliża nas do postrzegania ich jako istot ludzkich, a nie jako idei” – dodaje profesor.

Christopher Tyerman, profesor historii wypraw krzyżowych w Hertford College na Oxfordzie, powiedział: „Ponieważ bitwa pod Arsuf była rodzajem remisu bez wyraźnego wyniku, nawet jeśli krzyżowcy mieli przewagę, nie jestem pewien, jak dieta miałaby zmieniać analizę bity w którąkolwiek stronę. Ogólnie rzecz biorąc, krzyżowcy podczas trzeciej krucjaty mieli duży problem z chlebem – dostęp do kukurydzy, mielenia, pieczenia – który nie był taki duży podczas oblężenia Acre w latach 1189-91”.

Tyerman powiedział także, że podstawową dietą dla większości krzyżowców był chleb lub rodzaj herbatników okrętowych z solonym mięsem, trochę sera i suszonych roślin strączkowych. „Ryszard I zabrał w swojej flocie z Anglii duże ilości bekonu, sera i zboża. Napoje – wino i woda, być może osiem litrów płynu dziennie potrzebne przez piechurów – również różniły się w dostawie. Dla kontrastu Saladyn miał wewnętrzne linie zaopatrzenia, żywność dostosowaną do regionu i prowadził politykę spalonej ziemi na drodze krzyżowców”.

Doktor Piers Mitchell, archeolog z Uniwersytetu w Cambridge, określił badania mianem nowej gałęzi z ogromnym potencjałem. „Te informacje brzmią bardzo wiarygodnie. Nie sądzę jednak, że na podstawie tego, co znajdziesz w kilku garnkach, możesz powiedzieć, że jedna armia miała lepsze odżywianie niż inna armia. Musisz mieć wiele setek garnków, aby można wiarygodnie twierdzić o tym, co armia miała do jedzenia. Być może znalazłeś garnki ludzi, którzy akurat lubili ser. Wcześniej o składzie diety wnioskowaliśmy głównie ze źródeł pisemnych, więc jeśli możliwe są teraz badania archeologiczne na ten temat, to jest naprawdę fascynujące. Istnieją zapisy zapasów, jakie armie załadowały na statki przed wypłynięciem z Europy, wiemy też, co było sprzedawane w Jerozolimie lub Acre z lokalnych przepisów i podatków. Jeśli ludzie zaczną prowadzić podobne badania w wielu miejscach, to będzie wspaniałe. Pierwszy raz przeprowadzono takie analizy na temat krzyżowców”.

Więcej artykułów

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz komentarz!
Wpisz imię

Najnowsze artykuły

Translate »