Champix był do tej pory głównym, jeśli nie jedynym lekiem stosowanym przez europejskie systemy opieki zdrowotnej przy wspomaganiu rzucania palenia. Choć inne środki i suplementy są często reklamowane – Champix miał dowiedzione działanie i był refundowany w Unii. Problem w tym, że ta sama Unia właśnie zmieniła dopuszczalny poziom uznanych za rakotwórcze nitrozoamin, w związku z czym firma farmaceutyczna Pfizer wycofała się z dalszej dystrybucji Champixu.
W Hiszpanii przy rzucaniu palenia obok leku Champix stosowany był także bupropion, lek przeciwdepresyjny, jednak na rynku wyraźnie odczuwalne są jego braki. W związku z tym Hiszpańskie Towarzystwo Pneumologii i Torakochirurgii (Separ) wystosowało nowe zalecenia dla palaczy, którzy chcą wyjść z nałogu, i proponuje im nikotynowe terapie zastępcze – oznacza to różnego rodzaju plastry i gumy z nikotyną, które w tej chwili nie są refundowane w ramach ubezpieczenia społecznego. Jednak niektórzy Hiszpanie podnoszą głosy, że do kategorii nikotynowych środków zastępczych można zaliczyć także wybrane e-papierosy. Nie jest to pierwszy pomysł tego typu, takie stanowisko przyjęły władze sanitarne Wielkiej Brytanii, w związku z czym niedługo na jej terenie produkty tego typu mogą być faktycznie przepisywane przez lekarzy w przychodniach.
Przyjmowanie nikotyny w zastępczej formie może być zalecane przez lekarzy, ponieważ – choć oddziałuje ona na ludzki mózg, wywołując przyjemność, ale i uzależnienie – to nie ona jest najbardziej szkodliwą substancją zawartą w papierosach, a różne inne substancje toksyczne uwalniane w procesie spalania tytoniu. Ponieważ ani plastry, ani gumy do żucia, ani vapery (nowoczesne, niewielkie urządzenia podgrzewające płynny roztwór nikotyny i zamieniające go w parę) nie spalają tytoniu, ich szkodliwość jest nieporównywalnie mniejsza.
Wycofanie leku Champix i zalecenie nikotynowych środków zastępczych w Anglii zbiegło się z rozwiązaniem tamtejszej agencji zdrowia publicznego – Public Health England (PHE). Jej kompetencje przejęło nowe Office of Health Improvement and Disparities (OHI), którego zadaniem będzie z jednej strony zwalczanie nierówności zdrowotnych, a z drugiej strony przeciwdziałanie głównym czynnikom ryzyka chorób, którym można zapobiegać – w tym zapewne uzależnieniu od papierosów i jego konsekwencjom. IHO podejmie współpracę z brytyjską Narodową Służbą Zdrowia (NHS), by opracować plan działania. Przepisywanie e-papierosów jako elementu wspierającego rzucanie palenia mogłoby się w tym planie znaleźć. „Wielka Brytania staje się światowym liderem w dziedzinie opieki zdrowotnej dzięki swoim innowacyjnym inicjatywom w zakresie zdrowia publicznego” – powiedział sekretarz ds. Zdrowia i Opieki Społecznej Sajid Javid.
Nie są to czcze przechwałki. Statystyki pokazują, że waporyzatory były w 2020 r. najpopularniejszym środkiem w Anglii, po który sięgali palacze próbujący rzucić papierosy. Udało się to 27 proc. z nich, o 9 proc. więcej niż tym, którzy sięgnęli po plastry albo gumy do żucia z nikotyną. Wskaźnik udanego rzucania palenia rośnie dużo bardziej, jeśli w proces wspomagany nikotynowym leczeniem zastępczym angażują się też lokalne służby wsparcia. Szacuje się, że w latach 2020-21 odsetek udanego zerwania z nałogiem w takich warunkach osiągnie nawet 68 proc. To optymistyczna informacja, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że w samym 2019 r. w Anglii prawie 64 tys. osób zmarło w wyniku palenia papierosów.
Brytyjska Agencja Regulacyjna ds. Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (MHRA) właśnie pracuje nad opracowaniem odpowiednich wytycznych, dzięki którym przepisywanie e-papierosów w Wielkiej Brytanii stanie się możliwe i zapewne przyczyni się do zmniejszenia szeregów palaczy na wyspie. By e-papierosy mogły być przepisywane i refundowane w ramach społecznej opieki zdrowotnej, ich producenci muszą złożyć odpowiednie wnioski i przejść przez proces zatwierdzania regulacyjnego. Oczywiście nawet po zatwierdzeniu e-papierosów jako środków wspomagających rzucanie palenia to lekarze będą decydowali, czy w konkretnym przypadku taka recepta jest wskazana. Nie zmienia to jednak faktu, że już niedługo – przynajmniej w Wielkiej Brytanii – e-papierosy, dotąd kojarzone głównie z tradycyjnymi papierosami, mogą stać się zalecanym i refundowanym środkiem medycznym.
