Dla przyszłości przemysłu motoryzacyjnego oraz programu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych nowoczesne górnictwo jest kluczowe. Jednak, jak twierdzi prezes Amati Global Investors dr Paul Jourdan, „Europa dość wolno rozpoznaje strategiczne znaczenie górnictwa i zostanie prześcignięta zarówno przez USA, jak i Chiny” – informuje „Daily Express”
Na rynku niezwykle ważnego pierwiastka, jakim jest lit, Chiny już stały się dominatorem nie tylko w wydobywaniu, ale i w przetwarzaniu. „Chińczycy okazali się najbardziej dalekowzroczni w odniesieniu do nadchodzących problemów z dostawami”. Jednak dwie firmy z Wielkiej Brytanii podejmują obecnie plany powrotu do wydobycia litu w Kornwalii.
Dyrektor zarządzający Cornish Lithium Jeremy Wrathall zauważa, że w przypadku niezabezpieczenia dostaw tego pierwiastka możliwości manipulacji i szantażu politycznego ze strony Pekinu są duże.
Według statystyk brytyjski popyt na lit osiągnie wielkość 72 tys. ton do 2035 r. Także inna brytyjska firma British Lithium próbuje go zaspokoić, przewidując wydobycie na poziomie 25 tys. ton. Obydwa przedsiębiorstwa nie zamierzają konkurować, zwłaszcza przy ogromnym zapotrzebowaniu.
Lit ma istotne znaczenie dla produkcji nowoczesnych, ekologicznych pojazdów elektrycznych czy wodorowych i będzie odgrywał kluczową rolę po 2030 r., kiedy tradycyjne silniki zostaną zakazane. Dlatego tak ważne jest zabezpieczenie brytyjskiej produkcji tego surowca.
Jak przedstawił to Roderick Smith, przewodniczący British Lithium, „Samochody stanowią największe dobro eksportowe w Wielkiej Brytanii, dając przychód roczny na poziomie 84 mld funtów. W autach elektrycznych, które mają niedługo zastąpić te tradycyjne, bateria litowa to 40 proc. kosztów i 50 proc. wagi auta”. Z tą opinią zgadza się Jeremy Wrathall, dodając: „Bez litu równie dobrze moglibyśmy wrócić do paliw kopalnych”.
Złoża litu są eksploatowane m.in. w Australii, jednak ich przetwarzaniem zajmują się Chiny. Taki rozdział produkcji pozostawia ogromny ślad węglowy, gdy tymczasem Wielka Brytania mogłaby wszystko wykonać w jednym miejscu.
Paul Jourdan ostrzega jednak przed nadmiernym optymizmem. Najczęściej bowiem pomiędzy uruchomieniem nowych kopalni a osiągnięciem pełnego wydobycia mija dekada. To zaś może oznaczać, że pojawi się „wąskie gardło” i niedobór tego pierwiastka.
Nowoczesna technologia umożliwia obecnie wydobycie litu bez szkody dla środowiska i takie działania zamierza podejmować firma Cornish Lithium. Niestety w krajach mniej rozwiniętych górnictwo nie ma do dyspozycji zaawansowanych rozwiązań. Dr Jourdan podaje przykład jednej z największych kopalni miedzi, która powstaje w Demokratycznej Republice Konga, gdzie dodatkowo problem stanowi naruszanie praw człowieka. Jak podsumował: „Często nasze dążenie do ograniczenia emisji dwutlenku węgla wchodzi w konflikt z dążeniem do dobrych praktyk korporacyjnych oraz z prawami człowieka”. Za pozyskiwanie pochodzącego z Konga kobaltu skrytykowano m.in. Teslę.
Istotne okazałoby się tutaj większe zaangażowanie w wydobycie przez kraje zachodnie oraz obniżone bariery wejścia, jednak wyzwaniem jest zrozumienie strategicznych korzyści płynących z nowych projektów górniczych oraz umiejętne przeciwstawianie się obecnemu lobby. Wsparcie rządowe jest często niejednolite, choć brytyjski rząd pomagał już Cornish Lithium. Departament Biznesu, Energii i Strategii Przemysłowej (BEIS) przygotowuje też publikację na temat strategii UK Critical Minerals w 2022 r., nakreślającą plany zabezpieczenia metali krytycznych dla technologii. Jak powiedział rzecznik BEIS: „W Wielkiej Brytanii będziemy nadal badać możliwości krajowego wydobycia i przetwarzania minerałów takich jak lit, wraz z metodami ich odzyskiwania i recyklingu w ramach rentownej gospodarki cyrkularnej. Na bazie naszych doświadczeń w badaniach i rozwoju chcemy wspomóc zieloną rewolucję przemysłową i zmaksymalizować zrównoważone, wydajne wykorzystanie materiałów krytycznych, z czym wiąże się nasze zaangażowanie w recykling”.
