Boże Ciało to tzw. święto ruchome, przypadające zawsze 60 dni po Wielkanocy. Dzisiaj, gdy dzień ten ma wymiar jedynie liturgiczny, nie wszyscy pamiętają, że w czasach PRL stanowił jeden z nielicznych powodów do zamanifestowania swojej wiary w przestrzeni publicznej. Więcej, tzw. Milicja Obywatelska, na co dzień organ represji wobec obywateli, czuwała nad niezakłóconym przebiegiem uroczystości.
Szczęśliwie, to czas miniony i dziś w sposób nieskrępowany możemy nie tylko cieszyć się wolnością, ale po wielokroć wspólnie przeżywać radość uczestnictwa w uroczystościach liturgicznych.
Osobiście Boże Ciało kojarzy mi się nieodmiennie z poranną rosą i bogactwem leśnych zapachów, tego bowiem dnia wczesnym świtem udawaliśmy się wraz z sąsiadami do oliwskiego lasu celem pozyskania bujnie tam rosnących paproci, ważnego elementu wystroju jednego z polowych ołtarzy, które zgodnie z uświęconą tradycją, wierni przygotowywali tego dnia.
Tego też dnia komunistyczne władze dokładały starań, aby możliwie niewielu wiernych uczestniczyło w procesji. Stąd kreskówki Disneya dla najmłodszych i westerny z Johnem Wayn’em, dla starszych – telewizja nadawała w godzinach, kiedy rozpoczynano w tysiącach kościołów na terenie całej Polski uroczyste nabożeństwa poprzedzające procesje, a kończone również w świątyniach uroczystym Te Deum Laudamus.
Po raz pierwszy Boże Ciało obchodzono w roku 1246, kiedy to biskup Robert zainspirowany widzeniami błogosławionej Julianny z Cornillon ustanowił to święto dla diecezji w Liege. Sześć lat później zostało rozszerzone na obszar całej Germanii. W roku 1263 nastąpił cud eucharystyczny w Orvieto, bowiem hostia w rękach powątpiewającego w transsubstancjację księdza zaczęła krwawić.
Następstwem tego faktu było ustanowienie w roku 1264 przez papieża Urbana IV bullą Transiturus Bożego Ciało świętem całego Kościoła. Za przyczynę uznał zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu, która z racji powagi Wielkiego Tygodnia, nie może być obchodzona w Wielki Czwartek. W związku z nagłą śmiercią papieża Urbana IV bulla nie została ogłoszona, a dopiero papież Jan XXII w roku 1317 prawomocnie dopełnił tego aktu, umieszczając wspomnianą bullę w Klementynach.
W Polsce pierwsze obchody Bożego Ciała zawdzięczamy biskupowi Nankerowi, który wprowadził je na terenie diecezji krakowskiej w roku 1320. Na przełomie późnego średniowiecza i renesansu najbardziej znanym centrum kultu Bożego Ciała w Polsce stała się poznańska świątynia pod tym wezwaniem. Gdy słuchać będziemy przy każdym z czterech ołtarzy fragmentów Ewangelii powiązanych tematycznie z Eucharystią, niech towarzyszy nam głębia wspólnego przeżywania tradycji sięgającej czasów, kiedy to Eucharystię zabierano w podróż, by chroniła przed niebezpieczeństwami.
Celebrację procesyjną próbowały w przeszłości podważać prądy reformacyjne, stąd doktrynę transsubstancjacji potwierdził dekret Soboru trydenckiego rozwinięty przez oficjalne poświadczenie rytuałów w dokumencie „Rituale romanum” datowanym na rok 1614. Rzymskie obchody Bożego Ciała mają polski wątek. Po upadku Państwa Kościelnego, co nastąpiło w roku 1870, zarzucono zwyczaj prowadzenia procesji via Merulana; od Bazyliki św. Jana na Lateranie do Bazyliki Matki Bożej Większej, ale przywrócił go Jan Paweł II w pierwszym roku swojego pontyfikatu…
