W ostatnich latach rozwój systemów bezzałogowych, w tym dronów FPV (First-Person View), znacząco przyspieszył, stając się kluczowym elementem zarówno w działaniach militarnych, jak i cywilnych. Obecnie UA intensywnie rozwija swoje siły UAV (Unmanned Aerial Vehicle), tworząc nowe bataliony i wprowadzając zaawansowane technologie. Jednostki takie jak 413. OBPPS i 3. BPS z 14. pułku aktywnie działają w regionie kurskim, wykorzystując nowo wdrożone drony, w tym modele naziemne.
Jednak rozwój technologii dronów, zwłaszcza FPV, przynosi nowe wyzwania w obszarze walki elektronicznej. Drony FPV różnią się od tradycyjnych komercyjnych dronów, takich jak DJI Mavic czy Autel, co sprawia, że standardowe metody zakłóceń często okazują się niewystarczające.
Złożoność Dronów FPV w Kontekście Walki Elektronicznej
Jednym z głównych wyzwań w walce z dronami FPV jest ich unikalna architektura transmisji danych. Komercyjne drony zazwyczaj przesyłają zarówno sygnały wideo, jak i sterujące na jednym kanale, operując na częstotliwościach 2,4 GHz lub 5,8 GHz. Drony FPV natomiast rozdzielają te funkcje na różne częstotliwości: wideo może być transmitowane w zakresie od 1,2 GHz do 5,8 GHz, a sygnały sterujące zwykle operują na niższych częstotliwościach – od 0,4 GHz do 1,05 GHz.
Zakłócenie sygnału wideo w dronach FPV nie wpływa na ich sterowanie, co komplikuje skuteczne przeciwdziałanie tym zagrożeniom. Dlatego kluczowe jest skupienie się na zakłócaniu sygnałów sterujących, a nie wideo. Jednak klasyczne systemy walki elektronicznej, zwłaszcza te stosowane na polu bitwy, często nie wychwytują niskich częstotliwości używanych przez systemy sterowania dronów FPV. To oznacza, że dotychczasowe metody walki elektronicznej muszą zostać dostosowane do specyfiki działania tych dronów.
Technologia Bezzałogowa a Przyszłość Wojny
Wyzwania związane z dronami FPV to tylko część szerszego trendu w rozwoju technologii bezzałogowych. UA intensywnie inwestuje w sztuczną inteligencję oraz systemy rojów dronów, które mają potencjał zrewolucjonizować współczesne konflikty. Jak zauważył „Madyar” podczas międzynarodowej konferencji TAK, technologie bezzałogowe już teraz stanowią 50% wszystkich ataków, a w ciągu najbliższych 6-8 miesięcy mogą osiągnąć pełną autonomię. Przewiduje się, że przyszłe operacje dronów będą w pełni autonomiczne, bez udziału człowieka – drony same będą identyfikować cele i podejmować decyzje o ataku.
Te ambitne plany są wspierane przez znaczące inwestycje w sektorze technologii wojskowej. Przykładem jest inwestycja w wysokości 2,7 miliona dolarów w startup Swarmer, który rozwija systemy zarządzania rojami dronów (STYX) oraz oprogramowanie do automatycznej interakcji dronów (MINAS). To dowodzi, że UA nie tylko rozwija nowe technologie, ale również dąży do stworzenia w pełni autonomicznych rozwiązań na polu walki.
Ograniczenia Technologiczne i Wyzwania
Mimo dynamicznego rozwoju, UA napotyka pewne wyzwania technologiczne. Przykładem są nowe regulacje wprowadzone przez Chiny, które od 1 września 2024 roku zakazały eksportu kluczowych komponentów do dronów, takich jak ramy karbonowe, silniki czy systemy transmisji danych. Może to zakłócić produkcję dronów, jednak UA zapewne poszuka alternatywnych źródeł dostaw lub zacznie rozwijać własne technologie.
Podsumowanie: Nowoczesne Systemy Bezzałogowe i Wojna Elektroniczna
Walka elektroniczna przeciwko dronom FPV staje się coraz większym wyzwaniem. Aby skutecznie przeciwdziałać tym zagrożeniom, konieczne jest dostosowanie systemów zakłócających do specyficznych częstotliwości używanych przez te drony, z naciskiem na zakłócanie sygnałów sterujących. Równocześnie, rozwój sztucznej inteligencji i rojów dronów sugeruje, że przyszłe konflikty mogą w dużej mierze opierać się na autonomicznych systemach bezzałogowych.
Inwestycje w technologie UAV, rozwój sztucznej inteligencji i stałe dostosowywanie się do zmieniających się warunków technologicznych będą kluczowe w przyszłych działaniach militarnych. Musimy nie tylko reagować na działania UA, ale również proaktywnie inwestować w technologie, które zapewnią przewagę na polu bitwy.
Tomasz Darmoliński
Autor jest specjalistą w dziedzinie nowoczesnych technologii i systemów IT z ponad 15-letnim doświadczeniem w sektorze lotniczym. Jako Prezes Zarządu Fundacji Żelazny koordynuje programy wspierania międzynarodowej pomocy dla walczącej Ukrainy. Jest również założycielem szkoły dronów w ramach Akademii BSP, gdzie szkoli operatorów dronów bojowych i współpracuje z ukraińskimi fundacjami.
