fbpx
8 grudnia, 2024
Szukaj
Close this search box.

"Każdy rząd pozbawiony krytyki jest skazany na popełnianie błędów"

O pracach analitycznych prowadzonych w Ministerstwie Sprawiedliwości na temat franczyzy

Maciej Małek
Maciej Małek

Nowy Świat 24 | Redakcja

Posiedzenie otworzył koordynator Rady Przedsiębiorców Mikołaj Kruczyński w towarzystwie Marka Buriaka – prawnika, wspierającego prace Zespołu. XII posiedzenie poświęcone było aktualizacji informacji na temat prac analitycznych, jakie w związku z inicjatywami zmierzającymi do ustawowego uporządkowania kwestii franczyzy i równoprawnych relacji pomiędzy stronami prowadzi resort sprawiedliwości. Z tej racji, Marcinowi Sławeckiemu towarzyszyła Katarzyna Kąpińska – ekspert w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego. Merytoryczne wprowadzenie do agendy spotkania przypadło w udziale jego inicjatorowi w osobie Kamila Rybikowskiego – radcy w Biurze rzecznika MŚP. Wskazał on, że konsekwencją poprzedniego spotkania z udziałem Dyrektora Gabinetu Politycznego Ministra Sprawiedliwości była chęć zapoznania się ze stanem prac prowadzonych w ministerstwie, w związku z potrzebą ustawowego doprecyzowania zagadnień budzących wątpliwości franczyzobiorców, niejednokrotnie będących słabszą stroną w relacjach biznesowych oraz w przypadku wynikających z nich sporów i roszczeń. 

Kodeks Dobrych Praktyk wypracowany w Zespole nadal jest procedowany, ale wobec braku konsensusu kluczowe znaczenie przypadnie regulacji ustawowej. Marcin Sławecki, dziękując za zaproszenie do udziału w posiedzeniu wskazał, że resortowi legislatorzy przeanalizowali zarówno propozycje strony społecznej reprezentowanej w Zespole, jak i alternatywne propozycje rozwiązań, wypracowane w Biurze Rzecznika MŚP. Stwierdził, że oba dokumenty mają charakter dopełniający się w zakresie regulowania relacji pomiędzy franczyzobiorcą a franczyzodawcą i w tym sensie pozostają komplementarne. Co do prac w resorcie zakończył się etap analiz, co oznacza kolejną fazę, a mianowicie konstruowanie konkretnych zapisów jako propozycji regulacyjnych. Jednocześnie wyraził przekonanie, że prace nad Kodeksem Dobrych Praktyk doprowadzą do kompromisu i uzgodnienia stanowisk wszystkich zainteresowanych, tak aby wspólnie wypracowany dokument miał szansę wejść do powszechnego stosowania. W ślad za tym zaproponowano szereg miękkich rozwiązań i rekomendacji pod rozwagę zainteresowanych. W przypadku braku uzgodnień pozostanie uregulować kwestię franczyzy na bazie Kodeksu Cywilnego bądź odrębnej ustawy. 

Pierwsza rekomendacja dotyczy wzorca umowy, czego brakuje w obu prezentowanych dokumentach, a co zdaniem przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości pozwoliłoby zainteresowanym stronom ustalić zakres wzajemnych praw i obowiązków. Zarówno eksperci, jak franczyzodawcy i franczyzobiorcy mogliby wówczas odnieść się praktycznie do propozycji zawartych w Kodeksie Dobrych Praktyk. W toku dotychczasowej dyskusji ujawniła się kontrowersja dotycząca terminu wypowiadania umów. Wymaga to dalszej rozmowy, choć resort po analizie prac w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości, analizujących dotychczasowe praktyki w tym zakresie, skłania się ku propozycjom wypracowanym w Biurze Rzecznika MŚP. Pomocne byłoby także wdrożenie aplikacji, sprawdzającej daną umowę pod kątem ram wyznaczonych przez Kodeks Dobrych Praktyk. Technologiczne takie rozwiązanie jest już dostępne i zostało zaprezentowane w ministerstwie. Skrypty i algorytmy działają w systemie internetowym i są przyjazne dla potencjalnych użytkowników. „Check lista” zawiera elementy niepożądane i zgodne z dobrymi praktykami. 

Kolejna propozycja zawiera opracowanie prospektu informacyjnego z logiem potwierdzającym stosowanie dobrych praktyk w zakresie uczciwej konkurencji na rynku franczyzy. Jeśli rynek się porozumie, nie będzie konieczności władczych rozstrzygnięć. W tej sprawie jest porozumienie koalicji i opozycji. W uzupełnieniu informacji ekspert Departamentu Legislacji Cywilnej wskazała, że prospekt informacyjny to dokument, który franczyzodawca miałby obowiązek przekazać franczyzobiorcy w określonym terminie, przed datą podpisania umowy. Powinien on zawierać pakiet informacji niezbędnych do podjęcia racjonalnej decyzji biznesowej. 

Już w 2002 roku Międzynarodowy Instytut Prawa Cywilnego opracował wzorcowy katalog informacji dotyczących zasad udzielania franczyzy, które powinny być udostępnione zainteresowanym. W tej liczbie, informacje dotyczące osoby franczyzodawcy, firmy, jej formy prawnej, adresu prowadzenia działalności, oznaczenia znaku towarowego, nazwy produktu lub usługi, szczegółowy opis działalności organizatora sieci i jej dotychczasową historię. A także informacje o szacowanej początkowej i całkowitej wielkości inwestycji franczyzobiorcy. Dane powinny zawierać również zakres wzajemnych świadczeń i kopię standardowej umowy franczyzowej. 

Wiele systemów prawnych w miejsce szczególnego regulowania kwestii franczyzy, wdraża właśnie ową procedurę ujawniania. Sankcją w przypadku nieprzekazania prospektu informacyjnego mogłoby być uznanie owego faktu za podstawę do wypowiedzenia umowy franczyzy. Przewodniczący Zespołu d.s. Franczyzy Paweł Tracz z zadowoleniem odnotował propozycje ministerstwa, deklarując otwartość w zakresie dalszego doprecyzowania kwestii podniesionych przez Katarzynę Kąpińską, a po części uwzględnionych już w Kodeksie Dobrych Praktyk, wraz z rekomendacjami raportu prof. Adamusa, które znalazły się wśród postulatów Polskiego Stowarzyszenia Mikroprzedsiębiorców i Franczyzobiorców. 

Więcej wiedzy to mniej rozczarowań. Co do propozycji zmierzających do opracowania katalogu informacji zawartych w prospekcie, to konieczne jest zorganizowanie spotkania z przedstawicielami resortu, celem doprecyzowania katalogu niezbędnych danych. Dialog zainteresowanych stron ma charakter ciągły i daje nadzieję na wyeliminowanie powstałych rozbieżności stanowisk. Z kolei Magdalena Madzia ze Stowarzyszenia Ajentów i Franczyzobiorców z Bielska-Białej zaznaczyła, że brak zgody do propozycji Kodeksu, zaprezentowanych w sierpniu nadal obowiązuje, bo nic w tym czasie się nie zmieniło. Umowy nadal są dostarczane w dniu podpisania. Aplikacja daje pomoc, ale nie zapewnia ochrony, którą może zapewnić jedynie ustawa. Zapisy Kodeksu powielają Europejski Kodeks Franczyzy, stąd nie wnoszą nic nowego. To raczej minimalny standard, bez faktycznych gwarancji. Aplikacja nie zamyka drogi do dalszych zmian po podpisaniu umowy, zatem może jedynie uzupełniać rozwiązania natury systemowej. Praktyka aneksowania i stopień skomplikowania umów z pewnością może być usprawniona, dzięki aplikacji. Na razie dotychczasowe spotkania i prace nie doprowadziły do zbliżenia stanowisk. Czekamy na informacje o powołaniu grupy roboczej do prac nad rozwiązaniami ustawowymi. 

Kolejni mówcy wskazywali, że krótki relatywnie czas od opracowania propozycji Kodeksu Dobrych Praktyk, daje asumpt do dalszych prac. Zbliżenie stanowisk jest realne, a doprecyzowanie propozycji możliwe. W konkluzji Dyrektor Marcin Sławecki zaapelował o konsekwentną współpracę na rzecz wypracowania miękkich regulacji, ale resort nie odżegnuje się od prac nad ustawowym uregulowaniem kwestii franczyzy.

Przeczytaj także:

NAJNOWSZE: