Wspominając żołnierzy 2 Korpusu Polskiego i ich dowódcę gen. Władysława Andersa, dr hab. Karol Polejowski wiceprezes IPN przypomniał, że motywacją do przełamania niemieckiej obrony, co otworzyło aliantom drogę na Rzym, była nadzieja polskiego żołnierza, że walczy o niepodległą i suwerenną Polskę.
Epopeja Monte Casino rozpoczęła się w styczniu 1944 roku, stanowiąc kluczowy punkt w niemieckich liniach oporu zwanych Linią Zygfryda. Przez cztery miesiące krwawych zmagań nie odniesiono znaczących postępów, by wreszcie nocą z 11 na 12 maja wprowadzić do walki żołnierzy dowodzonego przez gen. Władysława Andersa 2 Korpusu Polskiego.
To Oni w efekcie bohaterskiej, niekiedy graniczącej z brawurą postawy przełamali zaciekły opór niemieckich obrońców, by 18 maja na gruzach klasztoru zatknąć biało-czerwony sztandar. Przy wtórze odegranego przez Emila Czecha Hejnału Mariackiego, dokonało się symboliczne dopełnienie zmagań, które otworzyły aliantom drogę do ostatecznego pokonania Niemców w Italii. Generał Anders ani przez moment nie zapominał o sprawie polskiej i to na jego wyraźne żądanie, wkrótce obok flagi polskiej pojawiła się brytyjska. W walkach zginęło 924 Polaków, a 3000 zostało rannych.
Tegoroczne obchody na Monte Casino, organizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z udziałem kombatantów – weteranów II Korpusu, będą nie tylko okazją złożenia hołdu towarzyszom broni i ich dowódcy, spoczywającym na tamtejszym cmentarzu, ale także spoczywającemu wraz z nimi biskupowi polowemu Wojska Polskiego Józefowi Gawlinie w 90. rocznicę przyjęcia sakry biskupiej. Towarzyszył On żołnierzom podczas walk na Półwyspie Apenińskim, za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Uroczystości rocznicowe odbędą się także w Rzymie, San Vittore del Lazio, Acquafondata i Piedimonte San Germano. W skład delegacji obok przedstawicieli władz państwowych z Szefem Urzędu Józefem Kasprzykiem wszedł biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz.
