We wtorek 3 października na dziedzińcu Zamku Ujazdowskiego dokonano uroczystego podsumowania projektu „Tablice pamięci”, zainicjowanego w przededniu 80. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej przez prezesa Zarządu Polskiej Grupy Energetycznej Wojciecha Dąbrowskiego.
Witając przybyłych z wicepremierem, Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotrem Glińskim, prezes PGE Wojciech Dąbrowski przypomniał, że inspiracją do podjęcia w roku 2018 inicjatywy, było ocalenie pamięci o bohaterskich mieszkańcach miasta nieujarzmionego i nadanie nowego impulsu opowieści o dziejach okupacyjnych, stanowiących chlubną kartę w dziejach naszego Narodu.
Działania towarzyszące, uruchomienie strony internetowej, aplikacji edukacyjnej ułatwiającej zwiedzanie Warszawy wedle szlaku miejsc pamięci, to tylko część projektu. Jego twarde jądro stanowiła nie tylko renowacja odnalezionych tablic Tchorka (z pierwotnej liczby 600 ocalało 165, z czego 130 przywrócono dawna świetność), ale wydanie okolicznościowego folderu, poprzedzonego historyczną kwerendą Panów Rawskiego i Cygana, którzy przygotowali szczegółowe opisy miejsc kaźni mieszkańców Warszawy, a w wielu wypadkach ustalili personalia bezimiennych dotąd ofiar. Ich nazwiska dostępne są w specjalnej zakładce strony: www.tablicepamieci.pl.
Odrestaurowane tablice uzupełniły dwujęzyczne (po polski i angielsku) inskrypcje informacyjne. Wydano także dwujęzyczny album „Pamięć Warszawy” obrazujący życie i rozkwit miasta u schyłku lat trzydziestych ubiegłego wieku oraz późniejsze zniszczenia, terror i eksterminację. Liczne koncerty program dla szkół „Miasto pamięci” czy okolicznościowe koncerty, były możliwe za sprawą wsparcia, które projekt uzyskał ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytutu Pamięci Narodowej i Ministerstwa Obrony Narodowej, a osobiście ze strony wicepremiera, profesora Piotra Glińskiego, prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego i wicepremiera, Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka.
Dr Karol Nawrocki prezes IPN, gratulując pomysłodawcom projektu przypomniał, że pierwszy w nowożytnych dziejach nalot dywanowy miał miejsce w Warszawie 25 września 1939 roku, kiedy to w ciągu 11 godzin 400 bombowców zrzuciło na miasto 639 ton bomb zapalających i burzących. To była zapowiedź planowej eksterminacji, której ofiarą padło miasto i jego mieszkańcy.
Wicepremier Piotr Gliński przywołał okoliczności, w jakich zrodziła się inicjatywa. Zdaniem profesora, jej waga polega nie tylko na ocaleniu pamięci, stanowiącej obok kultury i tradycji nieodzowny element narodowej tożsamości i dumy, ale z faktu, że to przedstawiciel biznesu w osobie prezesa PGE Wojciecha Dąbrowskiego, świadom był faktu, że gospodarka i ekonomia potrzebują fundamentu, którym jest kultura i budowanie wspólnoty narodowej. Odwołując się do osobistego doświadczenia, nawiązał Piotr Gliński do czasów, kiedy wychowawczyni w warszawskim liceum im. Bolesława Prusa na Saskiej Kępie, ucząca geografii Urszula Walewska, prowadziła rozbrykaną młodzież do jednej z tablic upamiętniających ofiary II Wojny Światowej, by w każdą rocznicę kaźni przypominać o cywilnych ofiarach niemieckiej okupacji terroru. W obliczu faktu, że 95 proc. zbrodniarzy, jak osławiony kat Woli Heinz Reinefarth, który dożył starości jako poważany polityk szczebla lokalnego, nie poniosło (podobnie jak państwo niemieckie) żadnego uszczerbku z powodu zbrodni popełnionych na polskim Państwie i Narodzie – upominanie się o pamięć i zadośćuczynienie jest naszym obowiązkiem i powinnością.
Do uczestników i organizatorów spotkania apel gratulacyjny wystosował prezes Prawa i Sprawiedliwości, wicepremier Jarosław Kaczyński. Słowa zaadresowane do prezesa Wojciecha Dąbrowskiego wyrażają radość i satysfakcję z inicjatywy, dzięki której tablice Tchorka „niepozwalające zapomnieć” zyskały drugie życie, podobnie jak pamięć o ofiarach niemieckich zbrodni. Tym samym przeciwstawiamy się – napisał Jarosław Kaczyński – „próbom relatywizowania historii, zmierzającym do zatarcia różnic pomiędzy katem – niemieckim najeźdźcą i ofiarą – polskim Narodem”.
Podsumowaniem spotkania była prezentacja filmu obrazującego dorobek twórcy tablic oraz okoliczności i sposób praktycznej realizacji projektu „Tablice pamięci”.
