Rzecz sama w sobie nie byłaby niepokojąca, gdyby nie fakt, że KE zapowiada zmianę statusu rekomendacji z fakultatywnej na automatycznie obowiązującą. Wykracza to nie tylko poza mandat udzielony przez unijne państwa członkowskie, ale oznacza faktyczną zagładę europejskiego przemysłu tytoniowego. Skutkiem będzie utrata tysięcy miejsc pracy, likwidacja prowadzonych od pokoleń upraw, a wreszcie odcięcie europejskich rynków od źródeł zaopatrzenia.
Jedynym sposobem zatrzymania tego szaleństwa jest wyraziste stanowisko delegacji narodowych. W przypadku europejskiego obszaru gospodarczego dotyczy to12 państw, a w odniesieniu do 8 z nich, uprawy tytoniu należą do głównych w całym segmencie rolno-spożywczym. Polska jako drugi producent w Europie (80 proc. produkcji eksportujemy w ramach Unii) jest żywotnie zainteresowana uniknięciem skutków „twórczości” unijnych biurokratów. Zwłaszcza gdy jeden z tzw. wielkiej czwórki światowych producentów – mowa o PMI – inwestuje poważne środki finansowe w zakład produkcyjny zlokalizowany w Krakowie. Nakłady te służą zmianie struktury produkcji i spożycia (o czym pisaliśmy), jako realizacja strategii, zmierzającej w perspektywie dekady do wyeliminowania z obrotu tradycyjnych papierosów.
W tym stanie rzeczy zainteresowane środowiska, w których imieniu zwróciliśmy się do resortu zdrowia z pytaniem o stanowisko Polski, z jakim delegacja ministerialna uda się na szczyt w Panamie, budzą poważny niepokój. Wszak, wśród popieranych przez KE rekomendacji COP 10 są; stopniowy zakaz uprawy tytoniu w Europie, podniesienie podatków na wyroby tytoniowe. Szczególnie bulwersuje planowane zrównanie regulacji dotyczących tradycyjnych papierosów z odnoszącymi się do wyrobów alternatywnych, a w końcu całkowity produkcji i sprzedaży e-papierosów oraz saszetek nikotynowych włącznie!
9 października minął termin na zgłaszanie przez państwa członkowskie UE uwag do zmodyfikowanego mandatu negocjacyjnego, który na listopadowy szczyt WHO przygotowała Komisja Europejska. Tymczasem w przestrzeni publicznej brak informacji co do uwag zgłoszonych przez Polskę. W imieniu Czytelników zadaliśmy za pośrednictwem Biura Prasowego Ministerstwa Zdrowia następujące pytania;
Czy Polska przyjmie bezkompromisowe wytyczne WHO w sprawie polityki leczenia uzależnień, czy będzie jednak prowadzić swoją politykę autonomiczną? Jakie jest stanowisko MZ w tej sprawie?
Jak Państwo wiecie z poprzedniej publikacji, wbrew złożonej deklaracji, udzielenie odpowiedzi przeciągało się w czasie – aż do wtorku 17 października. Przypomnijmy, że do 9 października należało złożyć uwagi do Brukseli, kiedy to o godzinie 8:16 nadeszła korespondencja z Ministerstwa Zdrowia o następującej treści;
„Szanowny Panie Redaktorze,
stanowiska w odniesieniu do dokumentów przyjmowanych na konferencjach stron Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu (WHO FCTC COP) są uzgadniane wspólnie przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej i uwzględniają żywotne interesy wszystkich państw członkowskich Wspólnoty. Przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, uczestnicząc w tych ustaleniach, kierują się w swych działaniach troską o zdrowie Polaków. Naszym nadrzędnym celem jest ochrona zdrowia publicznego.
Dokumenty przyjmowane podczas spotkań stron Konwencji nie wywołują bezpośrednich skutków prawnych dla stron Konwencji w obszarze zdrowia. Implementacja zaleceń, wytycznych czy rozwiązań prawnych opiera się na autonomicznej decyzji każdej ze stron WHO FCTC”.
Formę i język odpowiedzi pozostawmy do oceny Czytelników. Informacja, że Ministerstwo Zdrowia „kieruje się troską o zdrowie Polaków”, stanowić może wdzięczne tworzywo dla rozmaitej maści satyryków, nic w istocie nie wyjaśniając. Nawet gdy zważyć, że w pierwszej części zdania znalazł się passus mówiący o uwzględnieniu „żywotnych interesów wszystkich państw członkowskich”. Jak w wielu przypadkach, nie muszą bowiem być zbieżne. Często bywają sprzeczne albo nieporównywalne (ze względu na efekt skali, utrwalone zwyczaje czy uwarunkowania natury kulturowej). Nawet w kategorii tak nieostrej, jak styl życia. Wystarczy zestawić Grecję ze Skandynawią. W przypadku 12 państw europejskich, gdzie uprawia się tytoń, warto związać koalicję. Tworząc mniejszość blokującą, sprawiłaby ona, że ostateczne uzgodnienia mandatu negocjacyjnego, faktycznie gwarantowałyby uwzględnienie, jak napisano – „żywotnych interesów państw członkowskich”. Tysiące miejsc pracy w rolnictwie, przetwórstwie, przemyśle i handlu oraz dystrybucji z pewnością wypełniają kryteria definicji „żywotnego interesu”!
Przeczytaj także:
- Czy WHO doprowadzi plantatorów tytoniu do upadku?
- Philip Morris zainwestuje w Krakowie
- Unijna uzurpacja nie tylko łamie prawo, ale godzi w producentów podgrzewaczy tytoniu
- Kurczy się tytoniowe Eldorado w szarej strefie
Druga odpowiedź daje wprawdzie furtkę pozwalającą zachować autonomię decyzyjną na gruncie prawa międzynarodowego, tyle że nadal nie mamy wiedzy co do ostatecznej wersji mandatu negocjacyjnego KE, która chciała obligatoryjnego przyjęcia rekomendacji, jakie zostaną ostatecznie ustalone w Panamie. Tego rodzaju formalistyczne podejście nie daje gwarancji mocnej pozycji negocjacyjnej, zgodnej z interesem polskiego państwa, jego obywateli, a w tym konsumentów tytoniu, którzy mają przecież prawo wyboru. Nawet troska resortu o nasze zdrowie nie uzasadnia przymusu. W żadnej formie i pod jakimkolwiek pretekstem. Na koniec wreszcie, chodzi o „autonomiczność decyzji” i zakres oraz sposób implementowania przez „strony konwencji” przyjętych zaleceń. To właśnie tego oczekujemy od polskiego ministerstwa, rządu i pana premiera (do którego list skierowali związkowcy, producenci i plantatorzy obrony interesów plantatorów, pracowników, inwestorów a na koniec konsumentów tytoniu). Także z myślą o niemałych przecież wpływach, które z tytułu uprawy i przetwarzania tytoniu uzyskuje budżet państwa.
