Decyzja chińskiego parlamentu w odniesieniu do sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Chin powierzająca mu ponownie najwyższe stanowisko państwowe była, jak podkreślono w treści oficjalnego komunikatu – „bezprecedensowa”. Co istotne z punktu widzenia wewnętrznych mechanizmów władzy, chińskiemu przywódcy powierzono na kolejną kadencję przewodnictwo państwowej Centralnej Komisji Wojskowej. Uroczystość, bo tak chyba wypada określić rozmach i oprawę towarzyszącą głosowaniu, dokonała się w obecności 2952 delegatów do Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych zgromadzonych w Wielkiej Hali Ludowej w Pekinie. Formalny akt głosowania trwał blisko godzinę, podczas gdy elektroniczne zliczanie głosów zajęło zdaniem Reutera niespełna kwadrans. Nie trzeba dodawać, że Xi był jedynym kandydatem.
Jeszcze w ubiegłym roku, kiedy Xi Jinping został po raz trzeci wybrany na stanowisko sekretarza generalnego KPCh podczas XX zjazdu tej partii, którą kieruje nieprzerwanie od roku 2012, doszło do zerwania z niepisaną tradycją. Co do wyboru na to stanowisko państwowe, był on możliwy za sprawą usunięcia jeszcze w roku 2018 konstytucyjnego zapisu określającego do dwóch liczbę kadencji na stanowisku przewodniczącego ChRL. Jak twierdzą komentatorzy oznacza to, że w praktyce Xi może sprawować tę funkcję dożywotnio, zwłaszcza że w partii i strukturach państwowych najważniejsze gremia obsadził swoimi zaufanymi współpracownikami. Xi zapewnił formalną reelekcję przez parlament dotychczasowego wicepremiera Han Zenga na stanowisko zastępcy przewodniczącego ChRL oraz wybór na Przewodniczącego parlamentu byłego szefa antykorupcyjnej komisji KPCh Zhao Leji. Kolejne nominacje, jak zatwierdzenie premiera Li Qiang’a stanowiły formalność, potwierdzającą suwerenne i jednoosobowe wskazania Xi.
Po raz pierwszy od czasów Mao Zedonga mamy do czynienia z sytuacją niepodzielnej władzy jednego człowieka, podczas kiedy instytucje państwa i gremia statutowe partii pozostają, co do istoty fasadowe. Tym samym, równie kontrola wewnętrzna we wszystkich dziedzinach społecznej aktywności czy rywalizacja z USA, stanowią atrybut w ręku Xi Jinpinga. Zresztą obie te sfery podzielono w ten sposób, że obywatelami zajmuje się partia, a współzawodnictwem ze Stanami Zjednoczonymi organy państwa. Modernizacja sił zbrojnych, apele o niezależność w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych szerokiego zastosowania, wzmaganie nacisków na Tajwan, czy dwuznaczna postawa względem Rosji i konfliktu zbrojnego w Ukrainie sprawiają, że poziom napięcia w relacjach Chiny-USA systematycznie wzrasta.
Przeczytaj także:
- Trzecia kadencja Xi Jinpinga pod znakiem militaryzacji kraju
- Co wizyta Xi Jinpinga w Arabii Saudyjskiej oznacza dla jej stosunków z USA?
Zniesienie limitu dwóch kadencji datowanego na rok 1982, a więc czasy rządów Deng Xiaopinga, kiedy to chińska gospodarka dzięki odważnym reformom uzyskała możliwości rozwoju czyniące ją dzisiaj przodującą gospodarką świata, nie było przypadkowe. Tym samym przekreślono zamysł Denga, który pomny doświadczeń czasów Mao chciał stworzyć barierę dla powrotu dyktatury, kultu jednostki, brutalnej eliminacji oponentów czy chaosu spowodowanego prymatem ideologii nad ekonomią. Ta ostatnia daje o sobie znać coraz wyraźniej w następstwie pandemii. Ubiegłoroczny wzrost gospodarczy rzędu 3 proc. był najniższy od lat, a tegoroczna 5 proc. prognoza jest relatywnie skromna. Pomimo to Chiny nie wykluczyły możliwości militarnego wsparcia dla Rosji, natomiast poprzez relacje gospodarcze z Białorusią pomagają ograniczać bezpośrednie skutki sankcji gospodarczych nakładanych na Rosję. Tak wynika z doniesień amerykańskiego dziennika Wall Street Journall powołującego się na analizę danych rosyjskiego urzędu celnego.
Wedle nich państwowe i prywatne podmioty z Chin dostarczają Rosji sprzęt i części uzbrojenia w postaci sprzętu nawigacyjnego, urządzeń zagłuszających sygnał radiowy, części zamiennych do myśliwców. Jednak ambasador ChRL w Waszyngtonie stanowczo temu zaprzecza za pośrednictwem rzecznika tamtejszej placówki Liu Pengyu. Zdaniem amerykańskiej organizacji C4ADS specjalizującej się w monitorowaniu zagrożeń bezpieczeństwa narodowego, Rosja ściągnęła z zagranicy dziesiątki tysięcy transportów sprzętu cywilnego, którego komponenty mają podwójne zastosowanie, a większość dostaw pochodziła z Chin. Co więcej, Chiny nie ograniczają się do dementi, ale twierdzą, że sankcje nie posiadają oparcia w prawie międzynarodowym i są nim przeciwne. W ostatnich dniach zestrzelono nad Ukrainą chiński dron, tyle że jego producent – firma DJJ, wcześniej dostarczała je Zjednoczonym Emiratom Arabskim. Nic zatem nie jest ani oczywiste, ani przesądzone, gdy zważyć, że oficjalne oświadczenia chińskich władz z jednej strony wzywają do pokojowego zakończenia konfliktu w Ukrainie i jednocześnie zapowiadają zacieśnienie współpracy z Rosją, a siły zbrojne obu państw prowadzą wspólne manewry. Co do kwestii Tajwanu stanowiącej punkt zapalny w relacjach z USA, Chińczycy deklarują wolę pokojowego zjednoczenia przy jednoczesnym stanowczym przeciwstawieniu się „tendencjom niepodległościowym” Tajpej. Napięcie w rejonie Morza Południowochińskiego dotyczy zresztą nie tylko Tajwanu i relacji z USA, ale także Borneo, Sumatry czy półwyspów; Malajskiego i Indochińskiego. Utrzymanie kruchej równowagi w każdej chwili może zakłócić incydent na wodach, które Chiny zwykły traktować jako swój akwen przybrzeżny.
