Na konferencji prasowej we francuskim mieście Tulon prezydent potwierdził, że operacja dobiegła końca. Równocześnie zapewnił, że wsparcie dla partnerów „będzie kontynuowane, ale zgodnie z nowymi zasadami, które oni określą”. W najbliższym czasie Paryż przedyskutuje nową strategię z państwami zaangażowanymi w walkę z terroryzmem w Afryce (Unia Europejska i Stany Zjednoczone) oraz krajami afrykańskimi dotkniętymi tymi zmianami (Czad, Niger, Burkina Faso i Mauretania). Okres adaptacyjny dla francuskiej misji na Kontynencie będzie trwał około sześciu miesięcy.
Według słów Macrona celem jest „dostosowanie się do nowych czasów” i ułatwienie „bardziej wszechstronnej mobilizacji” zaangażowanych sił. Francja nadal jednak będzie odgrywać kluczową rolę w zabezpieczaniu południowej flanki Europy.
Rosnące nastroje antyfrancuskie
Operacja Barkhane rozpoczęła się w 2014 r. Stanowiła kontynuację operacji Serval mającej na celu walkę z oddziałami dżihadystów, przedostających się do Mali z Algierii i Libanu. Bojówki wykorzystały okres destabilizacji północnej części tego kraju, do której w 2012 r. doprowadziły powstańcze grupy Tuaregów. Działania kosztowały Francję średnio 800 mln euro rocznie, a śmierć poniosło 49 francuskich żołnierzy.
Obecny rząd malijski, na którego czele stoi pułkownik Assimi Goita, odciął się od Europy, podejmując współpracę z Rosją i grupą Wagnera. Efektem tego było wycofanie się Francji w sierpniu. Rząd Goity wielokrotnie oskarżał Paryż o finansowanie dżihadystów i wprowadzanie do kraju elementów wywrotowych, jeszcze bardziej destabilizujących sytuację.
Przeczytaj także:
- Rosyjscy najemnicy Wagnera kontrolują migrację w regionie Sahelu
- Francji przydałoby się więcej pokory w polityce zagranicznej
- Nowy sposób walki informacyjnej Paryża z Moskwą
- Rosyjskie wpływy w Burkina Faso
Antyfrancuskie nastroje narastają w Nigrze, silne są też w Burkina Faso. W zeszłym miesiącu miał tam miejsce zamach stanu, w którym zwolennicy nowego prezydenta Ibrahima Traoré zaatakowali francuski konsulat i wyszli na ulice, skandując hasła przeciwko francuskiej obecności wojskowej. Krytykuje się nieskuteczność Francji w walce z dżihadyzmem, popularne są też plotki o ukrytych motywach, które mogą kierować Francuzami. Malijczycy często oskarżają Francuzów o „kradzież złota”.
Tego typu sytuacje zmusiły Paryż do poszukiwania nowego kierunku, aby zapewnić bezpieczeństwo europejskie i zagwarantować swoją obecność w regionie.
Kraje afrykańskie odrzucające francuskie partnerstwo dostają się w strefę wpływów Rosji. Moskwa zaznaczyła swoją znaczącą obecność wojskową w Sudanie, Libii, Republice Środkowoafrykańskiej i Mali. W swoim ostatnim przemówieniu Macron odniósł się do wojny w Ukrainie, stwierdzając, że zarówno Francja, jak i reszta Europy muszą odnaleźć się w kontekście „gospodarki wojennej”.
Zmiany wpłyną również na sytuację Hiszpanii w regionie. Obecnie w Mali służy 360 żołnierzy hiszpańskich (choć ich liczba ma się zmniejszyć w trakcie najbliższych rotacji). Oddziały są też obecne w innych krajach włączonych do operacji G-5 Sahel, choć tam ich zadania sprowadzają się do logistyki i doradztwa.
Stawką rozgrywek Francji i Rosji w Afryce jest obecność Europy w Sahelu. To kwestia bezpieczeństwa Starego Kontynentu w obliczu zagrożenia dżihadem, ale też sprawa zasobów tej części Afryki, patriotyczna duma kilkunastu krajów oraz stabilność południowej granicy Sahary. Wynik tego narastającego konfliktu, którego punkt ciężkości przesunął się na Ukrainę, pozostaje niepewny.
