Mario Vargas Llosa podczas swojego wystąpienia w Guadalajara opisał „kulturę anulowania” (ang. „cancel culture”), jako rodzaj dyktatury, która zagraża wolności i uniemożliwia swobodną wymianę myśli.
„Nie tylko autorytaryzm i wojny imperialistyczne zagrażają wolności i kulturze, ale także akademicka deformacja kulturą anulowania, ten rodzaj dyktatury pojedynczych myśli, która uniemożliwia swobodną wymianę pomysłów na uniwersytetach, w mediach i sieciach społecznościowych w imię politycznej poprawności i fanatyzmu tożsamości” – powiedział, uznając to za „cenzurę wobec współczesnej myśli i kultury”.
Według pisarza kultura ta „dąży również do zniesienia przeszłości” poprzez tłumienie „ekspresji kulturowej, która od wieków jest częścią dziedzictwa cywilizacji”.
W tym roku Biennale odbyło się pod hasłem „Literatura na trudne czasy”. Od 25 do 28 maja wzięło w nim udział 37 pisarzy z Ameryki Łacińskiej. Debatowano nad takimi kwestiami jak rzemiosło pisarskie, literatura w języku hiszpańskim, pokój, przemoc i wojna.
O 100 tys. dolarów i rzeźbę autorstwa peruwiańskiego artysty Fernando de Szyszlo walczyli: Kolumbijczycy Héctor Abad Faciolince i Piedad Bonnett, Meksykanie Brenda Navarro, Cristina Rivera Garza i David Toscana, a także Hiszpan Juan Tallón. Nagroda została ufundowana przez katedrę Vargasa Llosy w 2014 r. w celu promowania literatury pisanej w języku hiszpańskim.
Ostatecznie 5th Biennial Novel Prize trafiła do Davida Toscany za książkę „El peso de vivir en la tierra”. Uznano ją za dzieło, które wyróżniło się „wielką innowacyjnością” i „niezwykłą różnorodnością zasobów narracyjnych”.
Podczas wykładu inauguracyjnego finaliści mówili o genezie historii, które przedstawiają w swoich książkach dotyczących wszystkiego, od przebudowy kuchni i konsekwencji tego dla kolumbijskiej rodziny, przez historię zniknięcia rzeźby w hiszpańskim muzeum, po morderstwo kobiety w Meksyku.
Meksykańska gawędziarka Brenda Navarro, autorka książki „Ceniza en la boca”, zwróciła uwagę, że miasta XXI wieku stały się „miastami strachu”. Cenią indywidualność i strach przed innymi, co z kolei prowadzi mieszkańców do stosowania przemocy wobec siebie i izolowania się od innych.
Przeczytaj także:
- Czy cancel culture tworzy pokolenie ignorantów?
- Llosa w Akademii Francuskiej – „szpeci wizerunek Francji w Ameryce Łacińskiej”
- Uczelnie wyższe muszą chronić wolność słowa
- Ruch „Obudzeni” chce rozprawić się z językami klasycznymi na uniwersytetach – donosi „Le Figaro”
„Miasta sprawiają, że czujemy się jak ludzie, którzy nie mogą ufać innym, a jeśli nie możesz zaufać innej osobie, stosujesz również przemoc wobec siebie” – powiedziała.
Z kolei Kolumbijczyk Héctor Abad Faciolince, autor książki „Salvo mi corazón, todo está bien”, zwrócił uwagę na to, jak ważne jest, by pisarz miał pewien ideologiczny dystans do swojego dzieła.
Biennale jest sponsorowane przez Międzynarodową Fundację Wolności, której przewodniczy Mario Vargas Llosa, a także Międzynarodowe Targi Książki w Guadalajarze.
Czwarta edycja nagrody Mario Vargas Llosa Novel Prize, przyznana w 2021 r., trafiła do kolumbijskiego pisarza Juana Gabriela Vásqueza za powieść „Volver la vista atrás”.
